Okula Uyum

Uyum, çocukların sahip olduğu nitelikler ile kendi benlikleri ve yaşadıkları çevre arasında düzenli, dengeli bir ilişki kurabilmesi ve bu ilişkiyi sürdürebilmesidir. Çocuğun eğitim yaşamının başlangıcında yer alan okul öncesi döneminde okula uyum süreci sonra ki okul deneyimlerini ve okul öncesi eğitimden etkin bir biçimde faydalanmayı etkileyebileceğinden dolayı önemli bir süreçtir. Okul öncesi eğitime başlayan çocuklar için evden okula bir geçiş niteliği de taşıyan bu süreç öğretmenler ve akranlar ile ilişkiler, öğrenme etkinliklerine katılım, kurallara ve okulun beklentilerine uygun davranışlar sergileme gibi alışkanlıkların geliştirilmesi için bir hazırlık dönemidir. Okula uyum, çocuğun girdiği ortamdan sosyal ve akademik olarak yarar sağlaması olarak tanımlanabilir. Bilişsel becerilerin yanında çocukların duyguları, tutumları ve çevresi ile ilişkilerini içeren dinamik bir süreç olarak da ifade edilebilir. Okul öncesi çocukta en sık şikayet konusu olan sorunlardan bazıları şöyle sıralanabilir: Temel alışkanlıkların kazandırılmasında güçlükler, okul fobisi, aşırı hareketlilik veya çekingenlik, içinde bulunduğu durumla baş edip edemeyeceğine dair hissedilen kaygı… Bu sorunların her birini ele alıp, nedenlerini keşfetme, nedenleri ve sorunları gidermek, aile ve okul öncesi eğitim kurumunun işbirliği halinde yapacağı görevlerdir. Çocukların öğretmenleriyle ve akranlarıyla gerçekleştirdikleri iletişimin kalitesi de onların okula erken uyumlarını etkilemektedir. Öğretmen ile olumlu, güvenli ve yakın bir ilişki çocuğun okula uyumunu desteklemekte ve diğer sosyal ilişkilerini de geliştirmektedir. Okula uyumu zorlaştıran önemli etkenlerden biri okul fobisidir. Okul korkusu olarak da adlandırılan okul fobisi, çeşitli nedenlerden ötürü çocuğun okula gitmek istememesi, okula gitmeme konusunda direnmesi şeklinde tanımlanabilir. Okul fobisi teşhis edilen çocuklarda görülen bazı ortak özellikler şunlardır: Çoğunlukla okul sabahları gözlenen ve tatil günleri kaybolan ağrılar: baş ağrısı, karın ağrısı gibi… Ağlama, terleme, titreme gibi sıkıntı belirtileri… Böyle durumlarda çocuğun okula gitme ile ilgili bütün kaygıları dinlenmeli, okul ile ilgili duygu ve düşünceleri anlamaya çalışılmalıdır. Okula gitme ile ilgili aile bireyleri ortak tutum içinde olmalı ve çocuğun okula gitmemesine izin verilmemelidir. Her anne ve baba çocuğuna kaygılarını anladığını, bu kaygıların zamanla geçeceğini ve okulda öğrendiklerinin kendileri içinde önemli olduğunu vurgulamalıdır. Ayrıca uzun vedalaşmalardan, kişisel kaygıların yansıtılmasından kaçınılmalıdır. Ev içinde de çocuğun anne babaya bağımlı olması azaltılmaya çalışılmalı, kendi başına bulduğu uğraşlar konusunda destek olunmalı, tek başına da oynayabileceği oyuncaklar ve oyunlar alınmalıdır.